Vergelijkingen
Er zijn er al een hoop gemaakt. In april: “Former
Treasury Secretary Paul O’Neill compared lawmakers trying to block raising
the debt ceiling to "al Qaeda terrorists." "The people who are threatening
not to pass the debt ceiling are our version of al Qaeda terrorists.
Really," O’Neill, Treasury secretary in the Republican administration of
George W. Bush, said Wednesday in an interview with Bloomberg Television’s
InBusiness with Margaret Brennan.” Een paar weken terug: “Dems
are willing to accept concessions to strike a deal. Republicans are willing
to not shoot their hostage in the head in exchange for Dems giving the GOP
what it wants.” En gisteren: “So
it seems a tad ironic that as they attempt to square the books, the same
Republicans who have so eagerly prosecuted the war on terror, running up
huge deficits in the process, are now behaving like the enemies on which
they have squandered so much blood and treasure: They are acting like
terrorists.” Vanochtend vroeg op CNBC hoorde ik een ‘talking
head’ ook een aardige vergelijking maken. Hij zag Obama als een vader die
onderhandeld met de gijzelnemer van zijn kind en zegt ‘dat losgeld is ok,
dat betaal ik – en meer ook, maar dan wil ik wel een paar concessies van
jullie hebben’. Ik geloof dat de man bedoelde dat Obama veel meer weggaf dan
gevraagd door de Republikeinen. En toen ik aankwam op kantoor las ik dat
Krugman Lincoln erbijgehaald heeft: “Abraham Lincoln on the Debt Ceiling
Crisis – Well, actually on those who claim that both sides are at fault.
From his Cooper Union address:

"Under
all these circumstances, do you really feel yourselves justified to break up
this Government unless such a court decision as yours is, shall be at once
submitted to as a conclusive and final rule of political action? But you
will not abide the election of a Republican president! In that supposed
event, you say, you will destroy the Union; and then, you say, the great
crime of having destroyed it will be upon us! That is cool. A highwayman
holds a pistol to my ear, and mutters through his teeth, “Stand and deliver,
or I shall kill you, and then you will be a murderer!””

Voorstellen
Aan de vergelijkingen kan je zien dat het debat, zoals je in dit soort
gevallen altijd leest, nogal ‘verhit’ is geraakt. Maar ik moet zeggen: de
Republikeinen als mafiosi in maatpak, met een honkbalknuppel in de hand,
zeggend “Nice economy you got here; be a shame if something happened to
it.”, ja – die vergelijking die klopt wel. Laten we kijken naar wat Boehner
en companen gisteren voorstelde: (De tekst is
hier te vinden) Een paar citaten: “These are difficult times in the
life of our nation. Millions are looking for work, have been for some time,
and the spending binge going on in Washington is a big part of the reason
why. “

Is dat zo? Laten we eerst vaststellen dat we het hebben over de verhouding
‘spending’ ten opzichte van de economie, of ‘GDP’. Ik heb op deze plaats al
vaker gezegd dat een breuk kan stijgen door het groter worden van de teller,
or het dalen van de noemer. Deze lagere schoolles wordt vaak vergeten. Nu
komt het voor dat een economie in een recessie terecht komt zodat inkomsten
achterblijven en zelfs bij gelijkblijvende uitgaven gaat de verhouding
schuld/economie dan omhoog. Omdat er sociale uitkeringen betaald moeten
worden en omdat andere armoedeprogramma’s (food stamps, medicaid e.d.) door
meer mensen aangesproken worden, gaan ook de uitgaven omhoog zodat de
schuldratio nog verder omhoog gaat.

Maar de causaliteit is de andere richting op dan Boehner zegt. Later zegt hij
“Here’s what we got for that spending binge: a massive health care bill that
most Americans never asked for. A ‘stimulus’ bill that was more effective in
producing material for late-night comedians than it was in producing jobs.
And a national debt that has gotten so out of hand it has sparked a crisis
without precedent in my lifetime or yours.” Dit zijn onbeschaamde
uitspraken van een Bush-republikein, die in een samenleving die enigszins
eerlijk met de feiten om zou gaan genadeloos afgestraft zouden worden. Die
crisis, die ontstond toch onder Bush? En toen Bush president werd, toen was
er toch een overschot in het budget? En paygo regels? Onder Reagan werden er
nog wel eens belastingen verhoogd, maar Boehner ziet dat niet zitten: ““The
president has often said we need a ‘balanced’ approach — which in
Washington means: we spend more. . .you pay more. Having run a small
business, I know those tax increases will destroy jobs.” Dit slaat ook weer
nergens op: die belastingverlaging voor de ultrarijken, hoeveel banen heeft
die opgeleverd? En Clinton verhoogde de belastingen waarna de sterkste groei
van de laatste halve eeuw volgde. Het gaat die Boehner en zijn maten niet om
een balanced budget. Ze willen iets anders. ““You know, I’ve always
believed, the bigger the government, the smaller the people. And right now,
we have a government so big and so expensive it’s sapping the drive of our
people and keeping our economy from running at full capacity.” Deze
politieke leuze komt uit de hoek van Grover Norquist
; vroeger een extremist, tegenwoordig kennelijk ‘main-stream’. En Obama weet
hier weinig tegenover te zetten helaas. Ik onderschrijf de trieste conclusie
van CBPP President Greenstein:
“President Obama has said that, while we must reduce looming deficits, we
must take a balanced approach. The Boehner proposal badly fails this test of
basic decency. The President should veto the bill if it reaches his desk.
Congress should find a fairer, more decent way to avoid a default.”
De kansen op een belachelijk, voorkombaar ongeluk (US default) nemen toe.

Jacob Jurg is verbonden aan AFS en
verantwoordelijk voor nieuws en research.

Volg de markten op Z24 Beurs

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl